Historia Spreewaldu

"I żeby sieci tych kanałów Sprewy nie brakowało nic z magii Wenecji, gondolier Spreewaldu przemierza swoją łodzią nieskończenie zagmatwany okręg rzeczny!" - Theodor Fontane.

Procesy epoki lodowcowej ukształtowały unikalny w skali europejskiej naturalny krajobraz Spreewaldu. Na początku lat 90-tych obszar o powierzchni ok. 475 km² został ogłoszony Rezerwatem Biosfery Spreewald UNESCO.

Formowanie się epoki lodowcowej w Spreewaldzie

Powstanie Spreewaldu datuje się na ostatnią epokę lodowcową. Z początkiem topnienia lodowców rozwinęła się drobna sieć rzek, pomiędzy którymi w wyniku sedymentacji powstały małe wyspy piaskowe. W XVII wieku na tzw. Kaupen powstały pierwsze rozproszone osady. Burg-Kauper jest dziś jedną z najbardziej znanych osad rozproszonych w Spreewaldzie.

W wyniku dalszych procesów osadzania się powstał płaski krajobraz torfowiskowy z gęstym zadrzewieniem sosnami, brzozami, wierzbami, dębami, lipami i olchami. Pierwsi osadnicy zastali tu bujny krajobraz leśny zamieszkały przez łosie, niedźwiedzie i wilki.

altes Foto Museum
© TVS | Peter Becker

Okres osiedlania w Spreewaldzie

Od II do V wieku w Spreewaldzie osiedlały się plemiona germańskie, ale ponownie opuściły ten teren. W trakcie wielkiej wędrówki ludów w VI wieku osiedlili się pierwsi słowiańscy osadnicy (Serbołużyczanie). Wraz z nimi krajobraz naturalny w Spreewaldzie przekształcił się w krajobraz kulturowy. Duża część lasów ustąpiła miejsca terenom rolniczym, a mozaika pól, łąk, pastwisk i zagród kształtowała odtąd krajobraz.

Tak wtedy jak i dziś woda wyznaczała rytm życia mieszkańców Spreewaldu. Każda zagroda posiada małą przystań i łódkę, którą niegdyś przywożono plony z pól i odwożono dzieci do szkoły. Również dzisiaj drogi wodne służą do transportu żywności i listów.

Z 1.575 km rzek w Spreewaldzie 267 km jest żeglownych. Ze względu na niesforny charakter wody, na początku XX wieku wybudowano pierwsze tamy , które miały regulować poziom wody i zapobiegać klęskom urodzaju. Do dziś pozwalają one na w dużej mierze nieskrępowane wycieczki statkiem po Spreewaldzie.

altes Foto Spreewaldhaus
© TVS | Peter Becker